De hoogte van de maximale hypotheek moet volgend jaar omlaag, luidt het dwingende advies van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting Nibud. Huizenkopers zijn te veel geld kwijt aan energie en levensonderhoud.
Het Nibud legt op dit moment de laatste hand aan het advies aan het ministerie van Financiën over de leennormen voor 2023. Hoeveel minder er geleend mag worden, is nog onduidelijk, maar een ding staat vast: de leennormen worden naar beneden bijgesteld. De ongekend hoge energieprijzen en de historisch grote inflatie zullen zwaar doorwegen in het advies.
Huizenkopers moeten al het hoofd bieden aan de stijgende hypotheekrente. Die is dit jaar met 2,5 procentpunt opgelopen naar ruim 4 procent voor een rentevastperiode van 20 jaar. Door die hogere rente is de leencapaciteit al met tienduizenden euro’s afgenomen en daar komen volgend jaar de strengere leennormen nog bij. De verwachting is dat de huizenprijzen zullen dalen als kopers minder te besteden hebben.
Druk aan het rekenen
Het Nibud kan nog niet laten weten hoeveel lager de maximale hypotheek voor huizenkopers volgend jaar zal worden. “We zijn nog druk aan het rekenen wat de leencapaciteit wordt,” zegt Marcel Warnaar, onderzoeker bij het Nibud. Op 1 oktober moet het Nibud-advies daarover bij het ministerie van Financiën zijn, waarna de minister er een klap op geeft en de banken weten wat de nieuwe leennormen worden. Meer dan de leennorm mogen banken niet uitlenen.
Warnaar en zijn team berekenen wat mensen maximaal kwijt mogen zijn aan woonlasten, als er ook nog geld moet zijn voor voeding, kleding, energie et cetera. Normaal gesproken neemt het Nibud daarvoor het gemiddelde van de afgelopen vier jaar, maar dit jaar is anders dan andere jaren. “We kijken nu of het toepassen van dat gemiddelde past bij de situatie in 2023. Met de dalende koopkracht en de stijgende inflatie van dit moment is het zaak daar heel goed naar te kijken. We nemen alles mee wat op Prinsjesdag is aangekondigd en bekijken hoe dat uitpakt. De koopkracht gaat dit jaar en volgend jaar achteruit, dus de verwachting is wel dat de leencapaciteit naar beneden gaat.”
Wie meer verdient, mag meer aan woonlasten besteden
Er is niet één algemeen percentage dat iemand aan woonlasten kwijt mag zijn. Wie meer verdient mag en kan een groter percentage van het inkomen aan woonlasten besteden. Met een groter inkomen blijft er immers ook meer geld over om hypotheeklasten te kunnen dragen.
Als er minder geleend kan worden, leidt dat doorgaans tot dalende huizenprijzen, maar een zekerheid is dat niet. “Het is nog nooit zo moeilijk geweest te voorspellen wat de huizenprijzen gaan doen,” zegt hoogleraar woningmarkt Peter Boelhouwer. “De hypotheekrente loopt op. Dat gaat effect hebben op de verkoopprijzen. Veel mensen kunnen die gewoon niet meer betalen.”
Energierekening
De strengere leennormen die het Nibud berekent, maken het moeilijker een koophuis te financieren. Boelhouwer: “Met de huidige energierekeningen en andere kosten voor levensonderhoud blijft er minder geld over voor wonen. Als het Nibud dat nu consequent zou doorrekenen, mogen mensen veel minder lenen. Dat werkt als een hefboom. Stel dat je van 100 euro inkomen 20 procent aan wonen mag uitgeven en 80 procent voor je overige levensonderhoud nodig hebt. Als alles dan 10 procent duurder wordt, heb je dus 88 procent nodig voor je overige levensonderhoud. Dan is er nog maar 12 procent over om aan wonen uit te geven.”
De effecten van de strengere leennormen en de hogere hypotheekrente kunnen resulteren in vele tienduizenden euro’s minder hypotheek.
Ben je benieuwd wat de huidige hypotheekrente betekent voor jouw maximale leencapaciteit en de woonlasten die daarmee gepaard gaan? Neem dan vandaag nog contact op zodat we dit (opnieuw) vrijblijvend voor jou kunnen berekenen.
