Kwesties over de wooncrisis waar al jaren over wordt gesteggeld in de coalitie komen in beweging, blijkt uit het vorige week gepresenteerde regeerakkoord. Samenvattend gaat de coalitie proberen starters meer kansen te geven op de woningmarkt en huurders beter proberen te beschermen. Dat de nieuwe coalitie daar serieus in is blijft uit het feit dat het nieuw te vormen kabinet een minister van Volkshuisvesting krijgt. Van harde afspraken over het verder afbouwen van de hypotheekrenteaftrek en het belasten van beleggers op de woningmarkt is geen sprake in het akkoord.
De 10 belangrijkste afspraken op een rij
- De verhuurderheffing wordt vanaf 2023 afgeschaft. Dat is een soort crisisbelasting die in 2013 is ingevoerd en alleen wordt betaald door woningcorporaties. Het gaat om zo’n 1,7 miljard euro per jaar. Met dat geld willen corporaties betaalbare huizen bouwen en verduurzamen.
- De woningbouwambitie gaat omhoog van 75.000 naar 100.000 huizen per jaar. Bijna alle partijen lieten in hun verkiezingsprogramma’s al weten deze ambitie van 1 miljoen extra woningen tot 2030 te onderstrepen. De minister van Volkshuisvesting & Ruimtelijke Ordening gaat gemeenten en provincies ondersteunen. Nu ligt de verantwoordelijkheid nog bij Binnenlandse Zaken. Er wordt 7,5 miljard euro extra geïnvesteerd in infrastructuur naar nieuwbouwwijken.
- Twee op de drie nieuwbouwwoningen moeten betaalbare huurwoningen worden (waarschijnlijk tot 1000 euro huur per maand) of koophuizen tot NHG-grens 355.000 euro. Dat is in ieder geval het streven, zo formuleren de coalitiepartners VVD, D66, CDA en CU het.
- Middenhuurwoningen krijgen ‘een vorm van’ huurprijsbescherming. Meestal wordt daarmee bedoeld huizen met een huur tussen de 750 en 1000 euro, maar in het regeerakkoord staat dat niet expliciet zo.
- Alle toeslagen moeten uiteindelijk op de schop, dus ook de huurtoeslag. Huurders met een laag inkomen worden dan waarschijnlijk op een andere manier gecompenseerd, maar hoe is nog niet duidelijk. De maximale huurgrens voor huurtoeslag wordt afgeschaft. De sociale huur voor mensen met een lager inkomen gaat op termijn omlaag, voor mensen met een hoog inkomen juist omhoog.
- De jubelton wordt afgeschaft. Dat is een belastingvrije schenking tot 100.000 euro die jonge woningzoekenden bijvoorbeeld van hun ouders kunnen ontvangen voor de aankoop van een huis. Woningzoekenden met rijke ouders hebben hierdoor een grote voorsprong op de koopmarkt en waarschijnlijk drijft het de prijzen op.
- Voor huizenkopers wordt de actuele stand van de studieschuld bepalend voor de maximale hypotheek. Nu is dat nog de oorspronkelijke studieschuld. Het geeft sommige koopstarters de gelegenheid meer geld te lenen voor de aankoop van een huis. De kritiek bij dergelijke maatregelen is vaak dat ze prijsopdrijvend zijn, maar in dit geval mogelijk wel eerlijker omdat schuld aflossen loont. Je mag de komende jaren nog steeds 100 procent van de waarde van de woning lenen.
- Starters worden geholpen bij de aankoop van een huis middels een nieuwe vorm van een premie A-woning. De overheid kan dan helpen met de financiering. Ook hierbij ligt prijsopdrijving op de loer, dus in het regeerakkoord staat al nadrukkelijk dat dat voorkomen moet worden.
- Huurders van een corporatiewoning worden aangemoedigd hun woning ‘onder voorwaarden’ te kopen. Daarmee zouden betaalbare huurwoningen aan de voorraad worden onttrokken, maar krijgen huurders wel een kans op de koopmarkt.
- Er komt een meldplicht, registratieplicht of verhuurdervergunning, zodat gemeenten malafide verhuurders beter kunnen aanpakken. Vaste huurcontracten worden weer de norm. Nu durven huurders vaak niet te klagen over de huurprijs of gebreken omdat ze bang zijn dat hun tijdelijke contract niet wordt verlengd.
We zullen de uitwerking van de plannen in de gaten houden en weer duiden zodra dat kan.
